Een vraaggesprek
Tekst Joanna Paszkiewicz
In een wereld waarin alles steeds sneller gaat is het soms nodig om even te stoppen. Als de seconden tellen is het nodig om eens naar de voorbije decennia te kijken. In een tijd waarin we vinden dat we alles over alles moeten weten, lijkt al gauw niets meer interessant, behalve je eigen lange leven. Ik ben oud, dus ik ben interessant, morgen nog ouder, nog interessanter.
Joop Klompien liep al jaren met het idee rond van een definitieve presentatie van zijn eigen bestaan. Hij kreeg de kans in de wijk Lewenborg, aan de straat die Bolder heet, op de zolder van zijn eigen huis. Bolder op Zolder noemt hij de expositie die hij daar heeft ingericht. Zorgvuldig en met onvergelijkelijke precisie heeft hij daar geselecteerde objecten geplaatst, getuigen van zijn lange leven. Bolder op Zolder is de definitieve presentatie van hemzelf.
het interieur van Bolder op zolder, het eenpersoonsmuseum van Joop Klompien.
J.P.:- Wat ik zojuist heb gezien bij mijn bezoek aan Bolder op Zolder is een echt eenpersoonsmuseum. Hoe is je privécollectie ontstaan? Hoe ben je aan al die voorwerpen van je collectie gekomen? Welke richting volgt de verzameling tot nu toe?
J.K.:- Mijn collectie heeft geen duidelijke themarichting in de klassieke betekenis van het woord. Dit is puur een persoonlijke verzameling. De objecten zijn door mij verzameld, omdat ik ze mooi, interessant en/of belangrijk vind binnen mijn belevingswereld.
J.P.:- Een voorbeeld: de foto van de lachende groep met een groene berg en blauwe zee op de achtergrond.
J.K.:- Deze familiefoto is gemaakt tijdens onze reis naar de Krim in 2007. De Krim is prachtig! Jammer dat het reizen naar de Krim bijna onmogelijk is geworden.
J.P.:- Er zijn meer Oost-Europese objecten binnen de verzameling. Bijvoorbeeld drie kleine iconen in de glasvitrine; prachtig!
J.K.:- O,ja. Iconen behoren tot een heel bijzonder soort schilderkunst. Door de spirituele zuiverheid vormen ze een venster naar de eeuwigheid.
J.P.:- Je eigen schilderijen te zien tussen de honderden objecten wekt mijn verbazing door hun nauwkeurige opstelling. Bijvoorbeeld een grote berenklauw is met ongelooflijke precisie geschilderd op een formaat van 10 x 5 cm. Hoeveel tijd kost het schilderen van zo’n afbeelding?
J.K.:- Een aantal weken.
J.P.:- Maar waar is je eigen atelier? Op zolder zie ik daar geen plaats voor.
J.K.:- Er is voldoende plaats na het verschuiven van de tafel onder het raam, dan heb ik mijn ideale werkplek om mij te kunnen concentreren op schilderen in olieverf en aquarel. Verder maak ik daar ook geregeld pen- of potloodtekeningen en beeldhouw ik in speksteen.
J.P.:- Je schrijft ook. Je gepubliceerde gedichten en korte verhalen zijn meestal in het Gronings.
Als wij je Curriculum Vitae lezen, herhaalt zich het woord “gewerkt” keer op keer…
Klompiens excursie naar de Krim (zie interview).
Van 1952 tot 1958: deeltijdopleiding Technische School, afdeling schilderen. Leerling Gezel en Patroonsopleiding gevolgd. Gewerkt bij firma Woltjer te Ten Post en bij firma Poelman te Groningen. Als glazenier bij firma Hoving-Houwink te Groningen.
Van 1960 tot 1963 was je schilder en glazenier bij de firma’s Poelman en Hoving-Houwink. Tot het begin van de opleiding grafische vormgeving aan de Academie Minerva, die tot 1968 duurde. Tussen 1968 en 1983 heb je gewerkt als grafisch vormgever en illustrator bij Wolters-Noordhoff. Verder heb je nog een aantal jaren lesgegeven aan een MAVO en een school voor Detailhandel.
Maar… er blijft nog een periode tussen 1958 en 1960.
J.K.:- Toen heb ik mijn militaire dienst vervuld bij het Korps Mariniers.
Ik was 18 jaar toen ik bij het Korps Mariniers kwam en in vier maanden tijd ben ik opgeleid in de Van Braam Houckgeest Kazerne te Doorn. Daarna werd ik uitgezonden naar het voormalig Nederlands Nieuw-Guinea. Ik heb eer een intensieve amfibische opleiding van vier maanden gevolgd in Manokwari, gelegen in de Vogelkoopbaai,nu Irian Jaya. Toen die opleiding was voltooid, kwam ik in Merauke, dicht bij de grens met Australisch Nieuw-Guinea. Daar heb ik ongeveer een jaar van mijn diensttijd doorgebracht. Vaak op patrouille en heel veel wachtlopen. Je had maar weinig drinkwater en dat bij zeer hoge temperaturen van soms 45 graden Celsius. Dagenlange patrouilles met slechts een fles water per dag. Het was niet altijd even gemakkelijk door een strenge malaria discipline. Om zes uur ‘s avonds moest je in de barak je klamboe alvast sluiten en verder dagelijks je zouttabletten slikken. In 1960 heb ik mijn dienstijd bij het Korps Mariniers beëindigd.
J.P.:- Uit de tijd bij het Korps Mariniers in Nieuw-Guinea komen ook de onschatbare documenten: twee dagboeken handgeschreven in A4 formaat, plus een dikke fotoalbum.
J.K.:- Daar zijn de scènes uit het dagelijkse leven van mariniers te zien. Een goede onderlinge kameraadschap was voor ons zeer belangrijk. Op een foto is onze kaketoe Jacob te zien. Mijn album bevat ook veel foto’s van Papoea’s, oorspronkelijke bewoners - mannen, vrouwen en kinderen. Papoea mensen waren permanent rondom onze barak en altijd vriendelijk.
J.P.:- In je persoonlijk archief bevinden zich indrukwekkende reisbescheiden met veel tussenlandingen, o.a.in Tokyo, op weg naar Schiphol. Van daaruit naar de thuishaven - Ten Post.
J.K.: - Mariniers hebben een bijzondere status. Het huidige korps mariniers stamt af van een regiment scheepssoldaten, dat werd opgericht in 1665 door de Staten van Holland en West-Friesland. In het Mariniersmuseum in Rotterdam kunnen de bezoekers kennismaken met de spannende wereld van de mariniers. Daar zijn ook diverse uniformen uit die tijd te zien. Mijn veteranenuniform gebruik ik één keer per jaar tijdens de veteranendag.
J.P.:- Was deze diensttijd ook van invloed op je verdere leven?
J.K.:- Zeker. Daar is mijn belangstelling voor de natuur ontstaan, zoals bijvoorbeeld voor mineralen, fossielen en schelpen. Daar vind je dus heel veel van in Bolder op Zolder. Ik gebruik ze ook vaak als onderwerp.
J.P.:- Ze zijn ook in harmonie met je tekeningen, aquarellen, olieschilderijen, waarbij de natuur een belangrijkste bron blijft.
J.K.:- De Natuur, mijn inspiratiebron, ter land, ter zee en in de lucht, is in gevaar. En wij, mensen, wie zijn wij? Een element van de natuur. Wij leven nu in onzekere tijden. Er zijn veel vraagtekens over de toekomst van onze planeet.
Bolder is de naam van een van de straat in Lewenborg, waar hijwoont en waar hij op de zolder van zijn huis een eigen eenpersoonsmuseum heeft gecreëerd.
Joanna Paszkiewicz interviewde Joop Klompien