De tentoonstelling MEGALITH in het Groninger Museum is de bekroning van de derde editie van het Young Grunn Artist-traject, opgezet door NP3 in samenwerking met het Groninger Museum. Met dit talentontwikkelingstraject bieden het Groninger Museum en NP3 een platform voor lokaal aanstormend jong talent. Als winnaar van de derde editie van Young Grunn Artist (YGA) kreeg kunstenaar Marit Westerhuis (Winschoten, 1992) daarom de mogelijkheid om haar concept van MEGALITH onder begeleiding van conservator Nadia Abdelkaui en Ruud Akse op te schalen tot een presentatie die een grote zaal – met loopbrug – en twee kleinere zalen betrekt.
Na een korte introductie van Abdelkaui en directeur Andreas Blühm over de totstandkoming van MEGALITH werden wij naar de zalen geleid, waar we onder begeleiding van Westerhuis de tentoonstelling bekeken.
Zintuigelijke ervaring
In MEGALITH spiegelt Westerhuis ons een wereld voor waarin de mens niet meer de belangrijkste levensvorm op aarde is. De bezoeker loopt door een gefabriceerd post-apocalyptisch landschap dat alle zintuigen prikkelt. Zo is er niet alleen veel aandacht besteed aan de kleur, vorm en opbouw van het landschap, maar ook aan de geur die de bezoeker bij binnenkomst meteen raakt. “De geur die in deze ruimte hangt, heb ik samen met een parfumeur ontwikkeld,” legt Westerhuis uit. “Het is een combinatie van een rottende bosgeur en metaal. Hoewel alles in MEGALITH op het eerste oog natuurlijk lijkt, is dat het absoluut niet. Alles wat je ziet is gefabriceerd door de mens, van de geur tot het gras en van de planten tot de formaties van tonnen midden in het landschap.”
Megalieten
Die formaties in het landschap verwijzen naar megalieten: prehistorische stenen formaties die door de mens zijn opgebouwd om rituele handelingen bij uit te voeren. Denk bijvoorbeeld aan de hunebedden in Drenthe of Stonehenge in Engeland. Westerhuis is van kleins af aan al gefascineerd en geïnspireerd door dit soort monumenten. “Vroeger bezocht ik met mijn ouders in Scandinavië zulke formaties. Mijn doel is om dit door heel Europa te doen. Het bijzondere aan deze monumenten is dat ze ons confronteren met de vergankelijkheid van het bestaan. In MEGALITH laat ik mensen nadenken over welke toekomstige ruïnes wij achter zullen laten en hoe wij vorm geven aan onze eigen ondergang.”
Hiermee doelt Westerhuis ook op de bedreiging van klimaatverandering, waar volgens haar voornamelijk grote vervuilende bedrijven verantwoordelijk voor zijn. De formaties, gevormd uit olievaten gemaakt van zwart plastic verpakkingsmateriaal waar een chemisch groene vloeistof uit sijpelt, zijn hier een directe verwijzing naar. “De consument kan bijvoorbeeld wel afstand doen van plastic rietjes, maar bedrijven hebben een leidende rol in het redden van het klimaat,” aldus Westerhuis.
Technologie
Afgezien van de consequenties van klimaatverandering voor de bevolking van de aarde, bevraagd MEGALITH ook de relatie tussen de mens, mythe en technologie. Technologische revoluties hebben sinds de achttiende eeuw de relatie tussen mens en aarde ingrijpend veranderd. Dankzij nieuwe technologieën werd het makkelijker de aarde te onderwerpen aan de verlangens van de mens, de mens als god was geboren. Maar Westerhuis vraagt zich in haar presentatie af hoe houdbaar dit is.
Opvallend is dat bezoekers niet direct geconfronteerd worden met vragen over mogelijkheden van onze toekomstige ondergang en de rol die de mens daar zelf in speelt. Zo heeft Westerhuis ervoor gekozen weinig tekstuele informatie over haar tentoonstelling te geven. Aan de hand van geselecteerde symbolen en afbeeldingen, gebaseerd op Westerhuis’ interesse in de prehistorie, (Noorse) mythologie, technologie en wetenschap, geeft ze de bezoeker ruimte voor hun eigen interpretatie. Op deze manier motiveert ze hen na te denken over de toekomst van de mens en onze plek op aarde.
Ondanks dat MEGALITH haar eerste grootschalige tentoonstelling is, heeft ze met hulp van het Young Grunn Artist een sterke zintuigelijke presentatie van de relatie tussen mens en aarde neergezet die aanzet tot discussies over ons vermogen om te overleven in het licht van klimaatverandering.
Tegelijkertijd met MEGALITH opent bij NP3 in Mobii op het Suikerterrein in Groningen Club Le Lola van Jurjen Galema, een expositie die te zien is tot en met 29 mei. Galema was naast Marit Westerhuis genomineerd voor Young Grunn Artist in 2021. De derde genomineerde, Susanna Inglada, presenteert haar werk vanaf 12 maart in de groepstentoonstelling Voorbij de onschuld in Stedelijk Museum Vianen. Ook neemt ze deel aan de Havanna Biënnale van 25 maart t/m 30 april.