Joanna Paszkiewicz praat met Lars Poort, de skater
Fotografie Sverre van de Velde
Dat was nog eens breaking nieuw. Het Internationaal Olympisch Comité heeft besloten dat het skateboarden, één van de populairste extreme sporten, toegevoegd zal worden aan de lijst van sporten op de Zomerspelen van 2020 in Tokio (de anderen vijf sporten zijn: baseball, softbal, karate, klimmen en surfen).
Nu is het Olympisch skateboarden een zekerheid maar de route ernaartoe was lang en controversieel. Al in 2004 heeft dit geresulteerd in de officiële benoeming van Olympische sport.
Joanna Paszkiewicz praat met Lars Poort, de skater
Fotografie Sverre van de Velde
Dat was nog eens breaking nieuw. Het Internationaal Olympisch Comité heeft besloten dat het skateboarden, één van de populairste extreme sporten, toegevoegd zal worden aan de lijst van sporten op de Zomerspelen van 2020 in Tokio (de anderen vijf sporten zijn: baseball, softbal, karate, klimmen en surfen).
Nu is het Olympisch skateboarden een zekerheid maar de route ernaartoe was lang en controversieel. Al in 2004 heeft dit geresulteerd in de officiële benoeming van Olympische sport.
Lars Poort: De kritiek was duidelijk: skaten is meer een levensstijl dan sportdiscipline. Die levensstijl kan je niet even aanpassen voor een wedstrijd. Maar het standpunt van International Skateboard Federation is duidelijk en vastomlijnd: in meerdere landen is skateboarden niet alleen een levensstijl maar ook een sport.
Op de lijst van de tien wereldtopskateboarders staan altijd twee legendarische namen: Rodney Mullen, geboren in 1966 en Tony Hawk (Anthony Frank) geboren in 1968. Allebei Amerikanen.
De bijnaam van Hawk is “The Birdman” omdat hij één van de pioniers was in het “verticaal” skateboarden. In 1999 heeft hij voor het eerst succesvol 900-gradenspin uitgevoerd. Hij begon met skaten op zijn negende. Rodney Mullen, de meest invloedrijke freestyle en streetskateboarder, begon op zijn tiende.
De geschiedenis van skateboarden begint in jaren vijftig van de twintigste eeuw in Californië. In de loop van de jaren is het een gewaardeerd element van de Amerikaanse cultuur geworden (ook met een eigen museum), maar bovenal een wereldwijd fenomeen van de jongerencultuur. Dit jaar krijgt skateboarden eindelijk een plek op het Olympisch programma.
J.P.: - Wanneer is het het beste om ermee te beginnen? Negen - tien jaar misschien?
L.P.: - Dat kan ook vroeger! Zelfs vier jaar is niet te vroeg; natuurlijk wel met begeleiding. Het principe is: begin zo jong mogelijk omdat er dan geen angst is. Je moet niet bang zijn om te vallen.
Beste resultaten zijn rond 15 jaar of iets eerder. Dit is de tijd van volledig plezier van mee en de grootste creatieve mogelijkheden.
Maar… zowel voor beginners als voor gevorderden die nieuwe trucks willen oefenen, is skateboarden gewoon vallen en opstaan.
J.P.: - En wanneer komt de leeftijdgrens?
L.P.: - De grens is als je niet meer kan, als jouw lichaam niet meer naar jouw wensen luistert. Dat moment komt vaak - denk ik - rond vijfendertig jaar… maar er zijn ervaren skaters die nog actief blijven tot in de vijftig. Tony Hawk heeft nog een 900-gradenspin gedaan toen hij 48 was!
J.P.: - Hoe was het skateboard tot staand gekomen?
L.P.: - Door de Californische surfers, die een alternatief zochten voor het surfen op zee. De wieltjes van rolschaatsen waren toen gemonteerd onder een houten plank. In de loop van de jaren is de rechte in een gebogen board.
J.P.: - Altijd van hout?
L.P.: - Ja. Elke plaat bestaat uit 7-8 lagen Canadese essenhout. Maar de harde rubberen wieltjes werden later vervangen door wielen van polyurethaan, waardoor de skater een hogere snelheid kan bereiken.
Skateboarden heeft steeds meer ruimtelijke keuze in skatetoestellen en skatevoorzieningen zoals rails, waal-ridescurbs, manual pads, urban setups, banks, street elementen, bank spines, pyramides, stairs… soms gecombineerd met andere obstakels. Zij kunnen worden geïnstalleerd op vrijwel elk oppervlak, minstens zes meter breed.
J.P.: - Wij zijn hier “op locatie”, op het Skatepark Kardinge geplaatst aan de voet van het Kardinge berg. De officiële opening vond plaats op 28 oktober 2011 en werd verricht door de Groningse wethouder Frank de Vries.
Steeds nieuwe skaters naar dit skatepark komen om te trainen. Met het mooie weer natuurlijk!
L.P.: - Mooi weer… Het Nederlandse klimaat is niet skatenvriendelijk; beton kan niet vochtig zijn. Over de Californische zon kunnen wij alleen maar dromen. De skaters van Noord- en Zuid-Amerika kunnen bijna elke dag oefenen!
In Europa is het skateboarden een veel kleinere sport dan in Amerika maar het blijft wel groeien. Het heeft meer bekendheid gekregen in de jaren ’90. In deze jaren is het aantal en het niveau van de skaters sterk gestegen. Onze wereldfamilie is steeds groter. En in juni 2016 komt een doorbraak: het skateboarden is een Olympische discipline geworden.
J.P.: - Hoe is jouw persoonlijk fascinatie begonnen?
L.P.: - Mijn vader heeft mij een skateboard voor mijn verjaardag gekocht in speelgoedwinkel. Dat was een heel goed idee van hem. Ik was toen tien jaar oud.
J.P.: - Het woord ”skate” komt uit het Engels, zoals wel andere woorden, die door skaters gebruikt worden. Kan je sommige voorbeelden noemen uit het “skaters woordenboek”?
L.P.: - “Deck” betekent de plank van het skateboard, “ollie” betekent springen met een skateboard, “ramp” dat is een obstakel, “niet landen” betekent een truck missen, “trick” dat is een kunstje.
J.P.: - In “Skatestore”, de stijlvol Groningse winkel een van de verkopers (natuurlijk met skateboardverleden) me een hele wand met tientallen boarden van verschillende merken met interessante, vaak geraffineerde grafische vormgeving laten zien.
Van hem heb ik gehord, dat hoe je je op de plank voelt echt persoonlijk is; dus het is moeilijk om bepaalde merken te beoordelen.
L.P.: - En ervaring speelt ook een rol. Je kan niet goed kiezen zonder ervaring. Samen met de ervaring komt de beslissing: dit is een merk voor mij of niet.
J.P.: - En voor jou?
L.P.: - Mijn favoriete merk is “Palace” uit London. Deze board, gemaakt uit het beste Canadese hout, is duurzaam en breekt niet snel. Vandaag heb ik overigens een board van “Welcome” bij me.
De kwaliteit van de skateboarden varieert nogal. Dit is ongeveer mijn 40ste skateboard in mijn acht jaren van intensief skaten. Dat is niet te veel voor deze periode. Dat is een norm. Dat betekent dus dat er ook kosten aan zijn verbonden.
Het board breekt soms snel (soms zelfs al na een maand!); vaak in het midden, maar dat kan ook bij andere plekken.
J.P.: - Krijg je op tijd de signalen dat jouw board zwakker is geworden?
L.P.: - Nee, dat kan op elk moment gebeuren.
Maar wij, skaters, willen meer praten over de acties dan over het materiaal…The World Skateboarding Federation onderscheidt de volgende disciplines: Downhill, Freestyle, Slalom, Bowl, Vert, Street.
J.P.: - Skaters hebben hun eigen subculture ontwikkeld, die uniek is. Bijvoorbeeld: het uiterlijk van een skater heeft hen door de jaren heen tot een stijlicoon gemaakt. Diverse modehuizen gebruiken nu “looks” van skaters als inspiraties. Komt jouw kledingstijl tot merken die te zien zijn in “Skatestore”?
L.P.: - Soms. Bijvoorbeeld schoenen van van Schotse merk “Converse” of heuptassen van Zweedse mark “Polar”.
Er is nu serieuze discussie over de skaterskleding voor de Olympische Spelen. Volgens sommige opinies is het vetst (lees: het leukst) als iedereen zijn eigen stijl kan houden.
De skate-outfit moet lekker zitten, bewegingsvrijheid bieden en enigszins klappen kunnen opvangen als je op je hoofd valt.
J.P.: - Op de lijst van beste skaters aller tijden zien wij alleen mannelijke namen. Komen soms ook vrouwen op het Kardinger skatepark?
L.P.: - Ja, zij komen, alleen vandaag zijn ze er niet. Het vrouwelijke skateboarden zal ook een onderdeel uitmaken van de Olympische Spelen in 2020.
J.P.: - Wat wil je zeggen over jezelf?
L.P.: - Ik kom naar Kardinge van Zuidwolde, waar ik woon. Ik ben 18 jaar oud, leerling van Alfa-college, media vormgeving. Daar hebben wij vier keer per week les tot 16.30, dus kan ik niet zo vaak oefenen als ik zou willen.
Skaten is voor ons allemaal volledig plezier. Je bent super vrij. Wij zijn tolerant. Je bent niet snel beoordeeld door de anderen.
J.P.: - De buitenstanders vragen vaak: hoe groot is het risico?
L.P.: - In het begin groter. Na één of twee jaren kleiner. Naarmate de tijd en ervaring vordert, neemt je controle op het board toe.
Op de lijst van de tien wereldtopskateboarders staan altijd twee legendarische namen: Rodney Mullen, geboren in 1966 en Tony Hawk (Anthony Frank) geboren in 1968. Allebei Amerikanen.
De bijnaam van Hawk is “The Birdman” omdat hij één van de pioniers was in het “verticaal” skateboarden. In 1999 heeft hij voor het eerst succesvol 900-gradenspin uitgevoerd. Hij begon met skaten op zijn negende. Rodney Mullen, de meest invloedrijke freestyle en streetskateboarder, begon op zijn tiende.
De geschiedenis van skateboarden begint in jaren vijftig van de twintigste eeuw in Californië. In de loop van de jaren is het een gewaardeerd element van de Amerikaanse cultuur geworden (ook met een eigen museum), maar bovenal een wereldwijd fenomeen van de jongerencultuur. Dit jaar krijgt skateboarden eindelijk een plek op het Olympisch programma.
J.P.: - Wanneer is het het beste om ermee te beginnen? Negen - tien jaar misschien?
L.P.: - Dat kan ook vroeger! Zelfs vier jaar is niet te vroeg; natuurlijk wel met begeleiding. Het principe is: begin zo jong mogelijk omdat er dan geen angst is. Je moet niet bang zijn om te vallen.
Beste resultaten zijn rond 15 jaar of iets eerder. Dit is de tijd van volledig plezier van mee en de grootste creatieve mogelijkheden.
Maar… zowel voor beginners als voor gevorderden die nieuwe trucks willen oefenen, is skateboarden gewoon vallen en opstaan.
J.P.: - En wanneer komt de leeftijdgrens?
L.P.: - De grens is als je niet meer kan, als jouw lichaam niet meer naar jouw wensen luistert. Dat moment komt vaak - denk ik - rond vijfendertig jaar… maar er zijn ervaren skaters die nog actief blijven tot in de vijftig. Tony Hawk heeft nog een 900-gradenspin gedaan toen hij 48 was!
J.P.: - Hoe was het skateboard tot staand gekomen?
L.P.: - Door de Californische surfers, die een alternatief zochten voor het surfen op zee. De wieltjes van rolschaatsen waren toen gemonteerd onder een houten plank. In de loop van de jaren is de rechte in een gebogen board.
J.P.: - Altijd van hout?
L.P.: - Ja. Elke plaat bestaat uit 7-8 lagen Canadese essenhout. Maar de harde rubberen wieltjes werden later vervangen door wielen van polyurethaan, waardoor de skater een hogere snelheid kan bereiken.
Skateboarden heeft steeds meer ruimtelijke keuze in skatetoestellen en skatevoorzieningen zoals rails, waal-ridescurbs, manual pads, urban setups, banks, street elementen, bank spines, pyramides, stairs… soms gecombineerd met andere obstakels. Zij kunnen worden geïnstalleerd op vrijwel elk oppervlak, minstens zes meter breed.
J.P.: - Wij zijn hier “op locatie”, op het Skatepark Kardinge geplaatst aan de voet van het Kardinge berg. De officiële opening vond plaats op 28 oktober 2011 en werd verricht door de Groningse wethouder Frank de Vries.
Steeds nieuwe skaters naar dit skatepark komen om te trainen. Met het mooie weer natuurlijk!
L.P.: - Mooi weer… Het Nederlandse klimaat is niet skatenvriendelijk; beton kan niet vochtig zijn. Over de Californische zon kunnen wij alleen maar dromen. De skaters van Noord- en Zuid-Amerika kunnen bijna elke dag oefenen!
In Europa is het skateboarden een veel kleinere sport dan in Amerika maar het blijft wel groeien. Het heeft meer bekendheid gekregen in de jaren ’90. In deze jaren is het aantal en het niveau van de skaters sterk gestegen. Onze wereldfamilie is steeds groter. En in juni 2016 komt een doorbraak: het skateboarden is een Olympische discipline geworden.
J.P.: - Hoe is jouw persoonlijk fascinatie begonnen?
L.P.: - Mijn vader heeft mij een skateboard voor mijn verjaardag gekocht in speelgoedwinkel. Dat was een heel goed idee van hem. Ik was toen tien jaar oud.
J.P.: - Het woord ”skate” komt uit het Engels, zoals wel andere woorden, die door skaters gebruikt worden. Kan je sommige voorbeelden noemen uit het “skaters woordenboek”?
L.P.: - “Deck” betekent de plank van het skateboard, “ollie” betekent springen met een skateboard, “ramp” dat is een obstakel, “niet landen” betekent een truck missen, “trick” dat is een kunstje.
J.P.: - In “Skatestore”, de stijlvol Groningse winkel een van de verkopers (natuurlijk met skateboardverleden) me een hele wand met tientallen boarden van verschillende merken met interessante, vaak geraffineerde grafische vormgeving laten zien.
Van hem heb ik gehord, dat hoe je je op de plank voelt echt persoonlijk is; dus het is moeilijk om bepaalde merken te beoordelen.
L.P.: - En ervaring speelt ook een rol. Je kan niet goed kiezen zonder ervaring. Samen met de ervaring komt de beslissing: dit is een merk voor mij of niet.
J.P.: - En voor jou?
L.P.: - Mijn favoriete merk is “Palace” uit London. Deze board, gemaakt uit het beste Canadese hout, is duurzaam en breekt niet snel. Vandaag heb ik overigens een board van “Welcome” bij me.
De kwaliteit van de skateboarden varieert nogal. Dit is ongeveer mijn 40ste skateboard in mijn acht jaren van intensief skaten. Dat is niet te veel voor deze periode. Dat is een norm. Dat betekent dus dat er ook kosten aan zijn verbonden.
Het board breekt soms snel (soms zelfs al na een maand!); vaak in het midden, maar dat kan ook bij andere plekken.
J.P.: - Krijg je op tijd de signalen dat jouw board zwakker is geworden?
L.P.: - Nee, dat kan op elk moment gebeuren.
Maar wij, skaters, willen meer praten over de acties dan over het materiaal…The World Skateboarding Federation onderscheidt de volgende disciplines: Downhill, Freestyle, Slalom, Bowl, Vert, Street.
J.P.: - Skaters hebben hun eigen subculture ontwikkeld, die uniek is. Bijvoorbeeld: het uiterlijk van een skater heeft hen door de jaren heen tot een stijlicoon gemaakt. Diverse modehuizen gebruiken nu “looks” van skaters als inspiraties. Komt jouw kledingstijl tot merken die te zien zijn in “Skatestore”?
L.P.: - Soms. Bijvoorbeeld schoenen van van Schotse merk “Converse” of heuptassen van Zweedse mark “Polar”.
Er is nu serieuze discussie over de skaterskleding voor de Olympische Spelen. Volgens sommige opinies is het vetst (lees: het leukst) als iedereen zijn eigen stijl kan houden.
De skate-outfit moet lekker zitten, bewegingsvrijheid bieden en enigszins klappen kunnen opvangen als je op je hoofd valt.
J.P.: - Op de lijst van beste skaters aller tijden zien wij alleen mannelijke namen. Komen soms ook vrouwen op het Kardinger skatepark?
L.P.: - Ja, zij komen, alleen vandaag zijn ze er niet. Het vrouwelijke skateboarden zal ook een onderdeel uitmaken van de Olympische Spelen in 2020.
J.P.: - Wat wil je zeggen over jezelf?
L.P.: - Ik kom naar Kardinge van Zuidwolde, waar ik woon. Ik ben 18 jaar oud, leerling van Alfa-college, media vormgeving. Daar hebben wij vier keer per week les tot 16.30, dus kan ik niet zo vaak oefenen als ik zou willen.
Skaten is voor ons allemaal volledig plezier. Je bent super vrij. Wij zijn tolerant. Je bent niet snel beoordeeld door de anderen.
J.P.: - De buitenstanders vragen vaak: hoe groot is het risico?
L.P.: - In het begin groter. Na één of twee jaren kleiner. Naarmate de tijd en ervaring vordert, neemt je controle op het board toe.
RSS-feed