Tekst Gerrit Brand
 
Af en toe doe je jezelf iets aan. Zoals te besluiten het laatste boek van Martin Amis te lezen en er een ‘stuk’ over te schrijven. Een recensie wil ik het niet noemen. Een beschouwing, gebaseerd op notities gemaakt tijdens het lezen van Uit de eerste hand (Inside Story), een roman van 628 pagina’s. Een roman. Maar het is helemaal geen roman.

Door Æde de Jong

Vorige maand verscheen de eerste dichtbundel van Judith Omtzigt, Taboe. De bundel bestaat uit drie afdelingen: een titelloze, 'Westerse wijzen' en 'De cijferprins'. Aan het begin staat een motto van Morrissey: There is a light and it never goes out. We hoeven dus niet op een tranendal te rekenen. 

De gedichten lijken soms heel simpel, en soms is dat ook zo, maar vaak schuilt er meer achter. De filosoof Omtzigt wil in de gedichten ook gehoord worden: ‘in wie de roos van/ het geweten bloeit,/ die is het meeste beest’. Dit is een strofe die je een paar keer moet lezen, die je intuïtief wel denkt te begrijpen, maar die je niet zomaar kunt deconstrueren. Je zou het tegenovergestelde verwachten: dat juist degene met een ‘bloeiend’ geweten minder beestachtig is. Misschien is 'beest' hier iets positiefs en moeten we ons eerder druk maken over de mens. Kortom: de gedichten zijn open voor verschillende interpretaties en zetten je aan het denken.

Ik stuitte op een paar prachtige regels, zoals: ‘maar ik zoek woorden waarin/ mijn hart kan slapen –’, of: ‘een vogel is een landdier/ voor wie inziet/ dat de hemel hem/ tot vliegen heeft verleid.’

De gedichten tasten schoonheid en waarheid af en onderzoeken tegenstellingen als licht en duisternis. Het zijn zoektochten naar vrijheid, naar eenheid. Daarbij worden niet alleen de Ideeën van Plato genoemd - al kan het zijn dat je 'boven de grot bent uitgerezen' -, maar ook de boomkwekerij uit Omtzigts jeugd: ‘Hij telt/ heesters en coniferen,/ hij maakt toekomst/ uit water en aarde.’

Het gedicht ‘Het meer’ gaat ook over (Omtzigts?) jeugd, maar streeft naar een universele betekenis door de mythe van Narcissus erin te verwerken: ‘Ik stond aan dit meer […] Ik zag mijn ware spiegeling/ toen al.’ Hoewel het water het spiegelbeeld als eerst van rimpels voorziet, volgt de tijd al snel: ‘Waar ik ook kijk/ raakt de tijd het water.’ Er is geen ontsnappen aan.

Omtzigt schrijft verder een paar rake regels over de dood: ‘De woorden die het zeggen,/ weet dat geen sterveling ze vindt’. De nabestaanden wordt afgeraden naar woorden te zoeken, het is verspilde moeite. Zo staan er wel meer vondsten in de bundel: ‘Paradijzen laten me koud. Die met roomservice/ en die waar je in moet geloven.’  
 
Sommige gedichten moeten zoals gezegd een aantal keer herlezen worden om ze open te kunnen breken. Het zijn geen hermetische gedichten waarvoor je  danig geschoold moet zijn, maar soms is enige kennis wel handig. Degenen die daar niet van houden, die niet alleen intuïtief willen genieten, komen ook aan hun trekken. Er staan genoeg toegankelijke gedichten in Taboe. 


Taboe, Judith Omtzigt, hardcover, 52 pagina's, Nobelman, €19,95. Bestel het boek hier.

​​Over het boek: 
Een cursus buikdansen veranderde Carla’s leven in een wervelend, avontuurlijk bestaan als succesvol artiest in binnen- en buitenland. Haar Libanese buikdanslerares, zelf vroeger een gevierde danseres in de nachtclubs van Beiroet, geeft haar de artiestennaam Samiera. Met haar oriëntaalse show is Samiera een welkome aanvulling op de showgroep van de revue Het Showpalet, waar ze van het ene op het andere moment ook assistente van een illusionist wordt. Maar Samiera wil meer. Van een oud-fakir leert ze vuurspuwen en over glasscherven lopen. Aangemoedigd door haar leermeester koopt Samiera haar eerste slang, een 2 meter lange tijgerpython.

Chateau Désir, Herman Stevens  ****

door Gerrit Brand
 
Je hebt in de Nederlandse literatuur de bestsellers, de boeken van schrijvers van wie elk boek, hoe goed of slecht ook, breed aandacht krijgt van alle denkelijke media. Recensies en interviews in dagbladen en op tv die elkaar meestal overlappen. Zozeer dat je je afvraagt waarom men de redactionele pagina’s en zendtijd niet aan andere, minder bekende maar vaak betere schrijvers besteedt.
Herman Stevens is, net als Marcel Möring, zo’n schrijver die blijkbaar niet interessant is voor het grote publiek. Geheel ten onrechte overigens.

​Lotgevallen, Nara Vidal verschijnt op 2 oktober a.s.
Op 2 oktober 2020 verschijnt bij Uitgeverij Nobelman de roman Lotgevallen (Sorte) van de Braziliaanse schrijfster Nara Vidal. Het boek is hoogst actueel, met thema's als emigratie, armoede, slavernij, (slavernij verleden) en schandalen in de Katholieke kerk. Bovendien prachtig geschreven.
 

Jaarlijks wordt in Alkmaar op 18 november, de geboortedag van Joost Zwagerman (1963-2015), de Joost Zwagerman Lezing gehouden. Hiervoor wordt een vooraanstaande schrijver, journalist of beeldend kunstenaar van internationale betekenis uitgenodigd om te reflecteren op het belang van beeldende kunst en literatuur en de relatie tussen de twee domeinen. ​

De plaatsing van windturbines roept bijna overal weerstand op. Omwonenden klagen over de aantasting van hun uitzicht en woongenot. De gemoederen lopen soms hoog op, waarbij sabotage en terreur niet worden geschuwd.  Het inspireerde journalist Mannus van der Laan, die jarenlang voor Dagblad van het Noorden werkte, tot het schrijven van een roman. Het boek is inmiddels verkrijgbaar en te bestellen via www.nobelman.nl

In de Windvangers is het hoofdpersoon Adam Kamphuis die onaangenaam verrast wordt als praktisch in zijn achtertuin windturbines geplaatst worden. Zijn buurman plaatst de tribunes namelijk op zijn land. Hij stelt alles in het werk om het plan van de steenrijke ondernemer te dwarsbomen. Ondertussen komt hij in conflict met zijn vrouw die voor windenergie is. Zij is in de running om burgemeester te worden. De partijleider lijkt haar te steunen, maar een ambitieuze wethouder werpt zich ook op als kandidaat.
 
Kamphuis vecht op meerdere fronten. Hij strijdt tegen windmolens en wil opportunistische bestuurders ontmaskeren. De tegenstelling tussen het eigenbelang en de publieke zaak wordt in deze vlot geschreven roman op luchtige wijze ontvouwd. De ontknoping is even spannend als verrassend. De windvangers is een eigentijdse zedenschets waarin de personages worden verblind door hun hunkering naar seks, geld en macht.

Er is veel belangstelling voor het boek van de Groningse schrijver Willem Molema. Het zogenaamde NSB-boek dat gaat over de 10 NSB-artsen die in de Tweede Wereldoorlog in Groningen actief waren heeft al flink wat publiciteit weten te ontvangen bij lokale kranten.

Zo heeft het boek van de auteur, die ook twee boeken schreef over Veendam, al gestaan in de lokale krant van Veendam, De Feanster in Friesland, het streekblad en het Wester Kwartier en nu ook in de Gezinsbode van Groningen. 

Het boek verteld onthullende verhalen over fraude, de invloed van de NSB, de rol van ‘De beul van Groningen’ en de dood van drie van de tien artsen tijdens de oorlog. Trieste ervaringen van getuigen over de keuringen die meestal niets voorstelden, want de artsen waren slechts medische werktuigen van de nazi’s. 

.

Tekst: Inge Koekoek
Foto’s: Esther de Boer
Esther de Boer, 31 jaar, maakte begin vorig jaar een reis door Thailand. Ze schreef er een prachtig boek over, vol avontuur en zelfreflectie. Het is humoristisch, vlot geschreven en staat bovendien vol met gezondheidstips voor lichaam en geest. Op 7 maart presenteert Esther haar boek in de Bovenkamer van Groningen (de oude watertoren aan de Noorderbinnensingel). ​